św.Sylwestra

     Jak zwykle u sióstr spotkanie sylwestrowe na kilkadziesiąt osób, ale wszystko jakby skromniejsze. Mniej było uczestników, nie puszczano sztucznych ogni za to przygotowane jedzenie po dawnemu smaczne i w dużych ilościach. Mimo to jakaś atmosfera kryzysu wisi w powietrzu...

Śnieg na szczytach...

     A w dolinach ciepło i wiosennie. Po drodze zrobiłem bieżące zakupy. Myślę o życzliwych mi osobach, które pozwoliły odetchnąć, naładować akumulatory psychofizyczne i duchowe. Po czasie dawania siebie dostałem w darze serce i odrobinę ojczyzny zaklętej w atmosferę domu, uroczystych i smakowitych posiłków, spacerów... A u nas na szczytach biało!

Wspólna włóczęga.

     Pośród osób zaprzyjaźnionych czas biegnie inaczej. Jest bardziej intensywny pełen rozmów i okazji do okazywania wzajemnej życzliwości. Jak mi dobrze! Relaksuję się po intensywnym czasie i mam nadzieję, że daję też relaks tym, którzy okazują mi serce.

W drodze.

     Żeby odpocząć trzeba trochę wysiłku włożyć w dojazd ale wszystko przebiega ok i potem sama radość z zobaczenia miłych twarzy. Jestem wdzięczny za poświąteczne zaproszenie.

Alegoria uczuć macierzyńskich.

...i po świętach.

    Oczywiście jeszcze jest oktawa Bożego Narodzenia ale wrażenie świąt stopniowo cichnie. Czas na odpoczynek dla tych, którzy w święta pracowali, służyli innym :)

Bologna - Palazzo Fava, Fundacja CaRiBO, Innocenzo da Imola XVI w. - Mistyczne zaślubiny św.Katarzyny z Aleksandrii.

Św.Szczepana.

     Dawno nie było w dniu pierwszego męczennika, św.Szczepana, takiej frekwencji w kościele. Jestem pozytywnie zaskoczony. Drugi dzień świąt zwykle oznaczał skromniejszy udział i wiele osób wyjeżdżało na spacer, na obiad poza domem. W tym roku jest jakby inaczej. Poza tym nieoczekiwanie dostałem zaproszenie do włoskiej rodziny po sąsiedzku. Chcieli by pobłogosławić dom. Termin podobny do polskiej kolędy :) Czas także na dokończenie smakowania bożonarodzeniowych wiktuałów. 

Ulubiona galaretka z karpia.

Boże Narodzenie.

     Mroźno i dość zimowo. Dla mnie lód na drodze oznacza trudności z dojazdem. Pieknie i zachwycająco jeśli chodzi o atmosferę, tło dla świętowania, które trochę widać na fotografiach...

Wigilia.

     Wigilia piękna jak zawsze i nostalgiczna. Trochę może ogarniająca wzruszeniem a trochę zachwycająca mnie atmosferą zapachów i dobroci niektórych osób, ktore przychodzą z drobnymi upominkami, życzliwym słowem. Pierwszy był z rana telefon z drugiego końca świata, tzn. z Chicago, potem była Mama, przyjaciele z Niemiec. Obowiązki duszpasterskie przeplatają się z kulinarnymi. Chałupa już wcześniej posprzątana. Za oknem mgła, deszcz i cały dzień ciemno. Zapaliłem lampki i świece. Mówią w zapowiedziach, że wieczorem ma być mróz i śnieżyca. Mam nadzieję, że wyjazd na pierwszą pasterkę, najwyżej w góry, odbedzie się bez przeszkód. W domu muzyka polska, kolędowa, pełna nastroju, pachnie kapustą z grzybami a zaraz dołączy do tego karp smażony z cebulką.  Mój ulubiony. Kot zawsze razem. A ja mam tyle wrażeń do opowiedzenia o wczorajszej wizycie w Bolonii, ale zostawię to na potem bo przecież teraz nie czas na to...

Szopka bolońska, Giovanniego Putti z 1824r.

Od 15.00 zaczęło śnieżyć :) Widok z domu...

Dziś prawie cały dzień w Bolonii.

     Trzeba było załatwić naprawę gwarancyjna w samochodzie. Bardzo to nie na rękę tak w przeddzień świąt cały dzień oddać fachowcom od auta ale tak wyszło i sprawa została załatwiona, a do tego był lazur nieba, słonko i Bolonia piękna jak rzadko!

Choinka w Bolonii na Piazza Maggiore tuż obok fontanny Neptuna.

Dziś u nas opłatek i wigilia w gronie Polaków.

     Wigilia w gronie rodaków a właściwie rodaczek, bo część wyjechała do Polski w tym panowie. Ostatecznie było nas dwóch a dominowała płeć piękna. Przygotowania domu były do ostatniej chwili. Udekorowałem parę pomieszczeń i dwie choinki. Każdy coś przyniesie. Piekę chleb chłopski dla gości. Pachnie już w całym domu :) Panie pracujące jako opiekunki dla osób starszych zrobiły 3 rodzaje ryb, krokiety z kapustą i grzybami i pierożki. Zaczęliśmy fragmentem historii betlejemskiej z Ewangelii wg św.Łukasza a potem łamaliśmy się opłatkiem i dzieliliśmy życzeniami. Na koniec ucztowaliśmy przy stole.

San Michele Arcangelo, Maryja Ostrobramska po mojej babci z kresów i choinka z polskimi ozdobami w sieni toskańskiego domu naszego spotkania.

Najkrótsze dni.

     Jakoś osiągnęliśmy okres gdy dni są najkrótsze. Za niedługo zacznie przybywać światła i zapału. Adwent taki inny niż poprzednie - spokojniejszy, bardziej świadomy, mniej zabiegany i mniej nostalgiczny. Wszystko jakby bardziej zaplanowane. Większy także mój dystans do problemów codzienności a bliżej sensu bycia i czekania.Załatwiłem parę ważnych spraaw w seminarium i kurii. Takie porządki w dokumentach przed końcem roku. Seminarium wywołuje we mnie mieszane odczucia bo piękna architektura, egzotyczne rośliny wokół, a wewnątrz żadnych kleryków, tzn. na wszystkich 6 latach jest paru, ale juz tu nie mieszkają a budynek w dużej części wynajęty uniwersytetowi.

Lodowe kwiaty z rezerwatu.

 

     Mroźne powietrze zatrzymało rosę tworząc klosze na roślinach i kamieniach. Urzekające kwiaty na progu zimy. Do tego budząca respekt przestrzeń widziana z drogi panoramicznej i niesamowicie wyglądające powalone olbrzymy drzew na Pian del Toro - Równinie Byka, gdzie kiedyś istniała parafia a dziś dyżurują jelonki i borsuki. Spotkanie tych zwierzaków, wydaję się tak naturalne, że prawie nie dziwi. A przeciez nie tak daleko pulsujące życie i miejskie przygotowania do świąt w różnych wersjach. Mnie też udało się załatwić parę spraw administracyjnych i zakupów, odwiedzić prawdziwie ukochanych, znajomych Włochów mieszkających nad Ombrone, zawsze czekających z propozycją spotkania i chęcią ugoszczenia przy stole...

Na Pian del Toro.

Pan borsuk zajęty jakimś znaleziskiem na drodze niemal zupełnie obojętny na samochód :)

Dziadek do orzechów.

     Na zakończenie pięknej niedzieli byłem we Florencji na kolacji w ulubionej tawernie przy Borgo Ognissanti i potem w Teatrze operowym Maggio Fiorentino. Wystawiano gościnnie, przy pełnej sali, "Dziadka do orzechów" Piotra Czajkowskiego. Przedstawienie baśniowe, romantyczne, pięknie zagrane przez zespół baletowy Opery z Kijowa i owacyjnie przyjęte. Dla mnie dodatkowo było to wydarzenie sentymentalne ponieważ kilkanaście lat temu byłem w Kijowie właśnie na tym przedstawieniu. Droga do Florencji, przez rezerwat, okazała się pełna wiatrołomów ale już całkowicie przejezdna a powalone przez wichurę ogromne drzewa pocięte na poboczu. We Florencji ciągle dość ciepło w porównaniu z górskim przymrozkiem. Pojutrze stolica Toskanii otwiera podwoje nowej opery!

       Kliknij: Dziadek do Orzechów, Taniec Wieszczki Cukrowej, z obrazkami równie baśniowymi co muzyka...

Wiatrołomy.

     Ostatnia niedziela Adwentu. Ewangelia było o Zwiastowaniu i zufaniu w Bogu "Oto ja służebnica Pańska". Najpierw jednak Historia Dawida, któremu Pan dał pokój i poddaje pod rozwagę przygotowanie świątyni dla Boga godnej i pięknej. Oczywiście są różne poziomy interpretacji. Od świątyni w Jerozolimie po światynie naszych serc i wreszcie światynię ciała Pańskiego wziętego od Maryji. Bardzo duchowy zestaw czytań na końcówce przygotowania do Świąt.
W najwyżej położonej parafii wielki świerk zwalił się na drogę do kościoła. To co wygląda na mocne okazuje się słabe i na odwrót. Symboliczne zdarzenie...
Od dawna mam założone opony zimowe a także łańcuchy w bagażniku. Dziś w wielu miejscach była mroźna szklanka na drodze, co czułem na kierownicy podczas jazdy w górę. Od zeszłego roku mamy nowe znaki drogowe zobowiązujące do traktowania na serio zimy.

Obowiązek opon zimowych lub posiadania łańcuchów.

Wiatrołomy na drodze do kościoła.

Sobotnie spotkanie...

     Kolejne spotkanie przy obiednim stole w gronie 60 osób. Obiad dobroczynny. Jadło pyszne i przygotowane pod kierownictwem miejscowych zakonnic. Ciekawe podejście uczestników do smaków obcych kuchni. Dość duży opór wobec chińszczyzny. Pewnie rośniemy i wrastamy w miejscowe smaki, zwłaszcza te od rodziców. Za oknem nastroje pogodne i pełne lazuru przesyconego zimowym słońcem. Liczymy straty po nawałnicy. Sporo uszkodzonych okien.

Schronisko w rezerwacie obok źródełka.

Kolejny orkan.

     Tego roku mamy serię wichur o ogromnej sile. Jeśli wczoraj pisałem, że wieje to dziś jest już następna edycja. I to jaka! Aż nie dało się spać. Do tego leje jak z cebra. Od rana nie mamy prądu (przywrócono po 2 godzinach), a co za tym idzie telefonu stacjonarnego i ogrzewania. O dziwo działa jeszcze internet. Wieczorem rozpoczynamy nabożeństwa przed Bożym Narodzeniem czyli Novena di Natale.

Jedno z ogromnych drzew po wywróceniu zdemolowało szopkę w parku.

Przygotowania.

     Zbliża się czas opłatka i spotkania wigilijnego, które tradycyjnie urządzamy w gronie okolicznej Polonii. Jest nas wcale spora grupka pracujących czasowo i na stałe. Już prawie wszystko podzielone bo każdy coś przygotowuje. Znowu mieliśmy potężną wichurę.

Strajk we Florencji.

Florencja

     Załatwiałem dziś sprawy warsztatowe związane z przeglądem samochodu, w serwisie, w Bolonii, gdy dotarła do mnie informacja o strajku na Mercato di San Lorenzo we Florencji. To przy tym targowisku mieści sie Mercato Centrale o ktorym niedawno pisałem. Przyczyna była poważna. Zabito jednego z handlarzy pochodzenia senegalskiego. Zabójstwo o motywach rasowych tuż przed Bożym Narodzeniem. Dziś w ramach protestu demonstrowali strajkiem wszyscy handlowcy na targu. Jakaś spirala nienawiści wobec obcokrajowców rozprzestrzenia się w Europie, w kończącym się roku. Po Norwegii, Belgii teraz nasza Florencja. Dobrze, że ludzie okazali solidarność z ofiarą. Jestem tym zdarzeniem zasmucony ale i postawą sprzedawców zbudowany.
Pod wieczór mamy w górach znów wichurę i lekkie trzęsienie ziemi, które tutaj nie jest czymś nadzwyczajnym, więc podchodzę ze spokojem do faktu.

Jedno z wejść na Mercato di San Lorenzo we Florencji, a na nieco dalszym planie hala Mercato Centrale.

Santa Lucia.

     Św.Łucja dziś patronuje. A dzień taki z mniejszym tempem. Zostały też skutki burzy pełnej piorunów. Wysiadły telefony i internet. Sytuacja trochę jak przed laty gdy wyłączono telefony na rozpoczęcie stanu wojennego w Polsce. Oczywiście na tym analogie się kończą. Myślę dziś sporo o tej rocznicy. 
Trochę zainwestowałem w siebie ćwicząc sprawne pływanie na pobliskim krytym basenie.

Burza.

     Jak zwykle w poniedziałek adwentowy mieliśmy krąg biblijny z udziałem ok.20 osób. Potem próba chóru i zmiana dekoracji w kościele po uroczystości maryjnej. Na placu przed kościołem stanęła wielka choinka. Cały dzień leje deszcz a do tego wieczorem pojawiły się błyskawice i burza rozpętała się na całego... Pioruny co 30 sekund. Oczywiście zakłóciło to pracę telefonów, internetu a momentami wysiadał prąd.

Niedziela Gaudete.

     Oprócz radości związanej z bliskimi już świętami, była także radość z okazji urodzin najstarszej zakonnicy. Obiad był w zdecydowanie większym gronie i w obfitym wydaniu! Atmosfera naprawdę wesoła.

Mercato i mercatino.

Florencja - Mercato Centrale

     Wczoraj zajrzałem do Mercato Centrale we Florencji a dziś mamy w naszej górskiej parafii mercatino, czyli taki mały targ bożonoradzeniowy z wyrobami rzemiosła, przeważnie własnego, kwiatami i odrobiną smakołyków adwentowych.

Dzień we Florencji.

     Miało być odwiedzenie Cenacolo di Fuligno i Bigallo ale terminy okazały się nie pasujące i była uczta dla ducha w Uffizi. Zlokalizowałem obraz, który zagrzewał wyobraźnie amatorów UFO ponieważ na jednym z renesansowych dzieł jest coś co przypomina spodek na niebie. Przy okazji odwiedziłem znajomą osterie ai Cento Poveri gdzie delektuję się pyszną pizzą Napoli. Kucharz zrobił taką na zamówienie z dodatkiem czosnku. Pycha! Przy okazji wywiązała się rozmowa i opowiadał, że jego tata w czasie wojny był w obozie w Neustettino czyli w Szczecinku. Jaki świat jest mały... Wokół pozapalane już ozdoby świąteczne.

Florencja - Piazza della Repubblica

Niepokalane Poczęcie.

     Festa pełna słońca i pozytywnej obecności ludzi. Taki miły dzień. Dla mnie pracowity ale też radosny. Przy okazji prezentuję pomnik Zwiastowania Matce Bożej ufundowany przez mających u nas swe posiadłości hrabiów Gargallo, w wyżej położonych rejonach miejscowości. Siostry zakonne pojechały z grupą na pierwsze śluby 4 kandydatek z Meksyku. Uroczystość odbyła się we Florencji w Santissima Annunziata. Rekolekcje przygotowujące miały miejsce w naszej parafii.

Przed uroczystością.

     Oczywistość ciepła w domu wcale nie jest taka oczywista :) Najlepiej uświadamia to awaria. Teraz, gdy wszystko znów funkcjonuje odczuwam radość z normalnej temperatury w mieszkaniu. Można się skupić na przygotowaniu jutrzejszej uroczystości.

Mikołajki.

     Zbieram naniesione przez huragan liście, patyki i połamane kwiaty. Te ostatnie się nie zmarnują, trafiają do wazonu. Ciągle jeszcze kwitną bratki, lwie paszcze, nagietki i pelargonie. Czekam na fachowca od elektroniki pieca c.o. W domu tryb awaryjny bez ogrzewania. Na szczęście pogoda pełna słońca i bezwietrzna więc dom nie wychładza się szybko. Ufam, że św.Mikołaj pomoże wstawiennictwem w naprawach. 

Pobudka o 4:30.

     Po prostu nie dało się dłużej spać przy szalejącym orkanie. Dokończyłem składać nowy odkurzacz, wyprałem parę rzeczy i musiałem przerwać prace bo zgasło światło. Po przywróceniu prądu nie działało ogrzewanie więc zmagania z piecem, który w końcu odpalił i dalsze starania o załatwienie przeglądu pieca c.o. w domu i wymiany oleju w aucie. Jedna sprawa załatwiona w Pistoi a druga w Bolonii. Realizacja w toku. Potem było do ułożenia kazanie na wieczorną Mszę z Nowenną.

Niedziela Jana Chrzciciela.

     Niedziela przygotowania drogi dla Pana i pustyni własnego serca. Za oknem wichura. Wieje w podmuchach tak, że aż szarpie domem z kamienia. Wczoraj odbyła się na dole kolacja dobroczynna z udziałem 60 osób. Wszyscy znajomi. Nie wszyscy z kościoła. Druga niedziela czu przygotowania dla mnie bardzo dziwna i dynamiczna, pełna zmagań duchowych. To chyba dobry znak bo brak walki oznacza, że jest niepotrzebna.Zostaliśmy zdobyci. 

Sobota wielkiego głosu św.Jana.

     Głos św.Jana Chrzciciela woła, żeby nie powiedzieć wykrzykuje z pustyni, by przygotować drogę Panu. Droga jest symbolem naszego życia. Kto jest dla mnie donośnym głosem, współczesnym Janem Chrzcicielem? Gdy mówiłem o tym mój kot usłyszał z daleka mój głos i wszedł do świątyni głośno miaucząc i wywołując radość słuchaczy :) Za oknami leje jak z cebra. A nieopodal jednego z kościołów leżał zastrzelony, ogromny dzik. Ciągle trwa sezon na polowania w okolicy...

Kap, kap.

     Taki dzień pełen obowiązków pierwszopiątkowych. Sporo odwiedzonych ludzi, zwłaszcza z Komunią a potem adoracja, spowiedź, nieszpory i Msza św. Wieje ciepłym i deszczowym powietrzem. Mam jakiś urodzaj na awarie w domu.

Malowane światłem.

     Od rana mamy walkę mgły i mrzawki ze słońcem. Wychodzą z tego niecodzienne zestawienia promieni i podświetleń. Krajobraz obecny zdawałoby się dość monotonnie szarobrązowy, z niewielkimi akcentami zieleni, nabiera nowych walorów.

Andrzejki z Andrea del Sarto.

     Bardzo ciekawy dzień. Postanowiłem go świętować będąc w Cenacolo di Andrea del Sarto. Andrzejki więc florenckie, pełne ciepła, słońca i dojrzewających pomarańczy na okolicznych drzewach. Uczta dla ducha jeśli chodzi o poziom sztuki zastanej w starym klasztorze pobenedyktyńskim, w części miasta nie odwiedzanej przez turystów. Nieco w bok od popularnych szlaków. Oprawą była jesień, ale jeszcze taka kolorowa. Wiele drzew nie zrzuciło liści! I pomyśleć, że tuż obok przymrozki :)

Zapachy i odgłosy.

     Podobno niektóre cytrusy podczas obierania powinno się wąchać :) Dotyczy to między innymi mandarynek, których zapachy mają pozytywny wpływ na nasze nastroje zredukowane jesiennymi warunkami. Obok tego zachwyca i podnosi nastrój muzyka, a właściwie dźwięki te stworzone przez człowieka i te naturalne. Ostatnio "kocertują" w okolicy sowy. Jak pięknie się nawołują! Zachwycam się gdy wychodzę na spacer.

Naprawy i fascynacje.

      Udało sie wreszcie naprawić mikrofon w kościele. Ciesze się. A poza tym odkryłem książkę kucharską, która jest prawdziwym białym krukiem. Tutaj pokazuję foto z sieci, ale miałem w ręku oryginalne wydanie przechowywane z pieczą w jednym z włoskich domów. Autor, Pellegrino Artusi, jest rodem z Romanii, tzn. urodził się w Państwie Kościelnym, a wydał dzieło w Toskanii w 1891r. już po powstaniu zjednoczonych Włoch.

Radość pierwszej gwiazdy.

     Tytuł jest dwuznaczny bo wskazywać może na Wigilię ale chodzi o radość z montażu gwiazdek z oświetleniem LEDowym. Sobota jak zwykle bardzo intensywna. Na koniec po 3 Mszach piękna bo pełna serdecznej szczerej atmosfery kolacja u włoskiej rodziny.

Początek Adwentu.

     Taki inny niż zwykle ten Adwent. Bardziej przygotowany. Trochę zaskakujący zmaganiem duchowym. Pełen trudnych i życzliwych zachowań otoczenia.

Antyczne drogi.

     Stary chrakter dróg można rozpoznać od razu patrząc na bruk i szerokość dostosowaną do mijania się mułów i osiołków a nie większych pojazdów. Ile wieków mają? Kto tędy chodził? Często myślę o tym wspinając się w dziewicze zakątki miejscowości. Dawne szlaki komunikacyjne dziś służą amtorom wędrówek po górach i elfom czyli hippisom, którzy zajęli opuszczone domy. Jeden z nich jest świadkiem dawnej świetności.

Na zielonych pastwiskach.

     Pan jest Pasterzem moim... Sceneria skojarzyła mi się z psalmem. Ostatki zwierząt można jeszcze znaleźć w okolicy. Wieś górska stała się miejscem pozbawionem inwentarza. Takie widoki są za to u miejscowych hippisów, 1000m n.p.m.

Porcelanowo.

     Takie cacka są z przeszłości florenckiej, ale też wyrabia się je współcześnie. Nawet bez produktów żywnościowych prezentują się okazale na wystawie galerii z antykami przy Borgo Ognissanti.

Melodia mgieł nocnych...

     Melodia mgieł nocnych nad... Apeninami i potokami w okolicznych dolinach. Mleko. Nic nie widać. Pięknie i tajemniczo. Cicho. Żeby nie było nudno i monotonnie mieliśmy po 15:46 dwa razy trzęsienie ziemi o niewielkiej sile.

Etykiety.

     Dzień rozpoczęty Mszą św. i odwiedzinami u osób schorowanych, starszych. Widzę różnice w kondycji zdrowotnej niektórych osób. Kilka lat temu rozmawialiśmy w zakrystii a dziś alzheimer zredukował kontakt do jakiegoś bliżej nieokreślonego ale jednak zadowolenia, uśmiechu na twarzy. Zastanawia mnie tendencja do przyklejania etykietek w ocenie osób. Stereotypy powstają szybko i są nie tylko niesprawiedliwe i nieuzasadnione, one wg mnie zakłamują rzeczywistość, ale też stanowią wygodne wytłumaczenie dla przyklejających, bo zwalniają od zaangażowania się w sytuację.
Przed południem załatwiam parę spraw typowo administracyjnych, księgowość i dokumenty. Zdążyłem jeszcze schować meble ogrodowe i posprzątać taras bo mówią w prognozach o nadciągającym deszczu. Posadziłem kilkanaście tulipanów i narcyzów.
Dziś po południu początek katechezy i kręgu biblijnego dla dorosłych, które pomogą w przygotowaniu do Bożego Narodzenia. Potem próba chóru i jeszcze przyjdzie ktoś do biura w sprawie intencji na przyszły rok...

Niezwykły las.

     Niezwykłość tego lasu leży w atmosferze wysokich jodeł i pustkowia na wzgórzu, które kiedyś było zamieszkane a dziś zostały tam tylko ruiny domów porośnięte drzewami i niezwykła atmosfera... jakby prośba o modlitwę.
Świętujemy Chrystusa Króla, który jest Dobrym Pasterzem opiekującym się, karmiącym i broniącym swoje owieczki. Zaradza naszym potrzebom i prosi o to byśmy byli dobrzy między sobą jak On jest wobec nas. A wtedy będzie Jego Królestwo także w tej rzeczywistości a potem również na wieki i będziemy po Jego prawej  stronie. (*zobacz Ewangelię dzisiejszą).

Słońce i przymrozek.

     Od kilku dni jest tak samo. Rankiem lekki mróz i piękne słońce a po południu  ocieplenie ale ze strefami szronu nawet w najcieplejszym momencie. Sympatyczna Włoszka w muzeum - Cenacolo Sant'Apolonia mówiła, że jest "serenata" czyli bezchmurna ale mroźna aura. Nie dotyczy to Florencji gdzie trzeba było zdejmować szalik i czapkę. Szron w górach ma swoją malowniczą stronę.

Florencja - Cenacolo di S.Apollonia

     Po załatwieniu spraw w ambulatorium udało mi się zdążyc do Wieczernika Św.Apolonii we Florencji. Miejsce było celem wizyty od dawna, ale ciągle coś się nie składało i wreszcie dziś zdążyłem. Refektarz starego, skasowanego już klasztoru sióstr bendyktynek posiada dzieła Andrea del Castagno, w tym wielki fresk Ostatniej Wieczerzy. Opisy krytyków podkreślają czerwone i brązowe tonacje kolorów, perspektywę, stopniowanie świetlistości dzieła, oraz nietypowe rozmieszczenie postaci przy stole, zwłaszcza Judasza. Moją uwagę zwróciły także ręce apostołów i to, że właściwie wydaje się, że to św.Jan i Judasz są w centrum a nie Pan Jezus.

centralny fragment fresku

6kg